Rosalynn Carter, żona byłego prezydenta Stanów Zjednoczonych, kiedyś powiedziała: „Na tym świecie istnieją tylko cztery grupy ludzi: ci, którzy byli opiekunami, ci, którzy obecnie są opiekunami, ci, którzy będą opiekunami oraz ci, którzy potrzebują opiekunów.”
W dzisiejszym oraz kilku kolejnych postach chciałabym Wam przybliżyć rolę opiekuna osób starszych. Kim są te osoby i z jakimi zadaniami się mierzą niemalże każdego dnia?
Pobudka o 6 rano lub nawet wcześniej. Szykujesz śniadanie, upewniasz się, że podasz mamie właściwe leki. W pośpiechu sprawdzasz czy masz telefon i klucze, odprowadzasz dziecko do szkoły, a potem jedziesz do pracy. W południe dzwonisz do domu i sprawdzasz czy mama wzięła już tabletki. Denerwujesz się, bo naszykowałaś je, a ona nie może ich znaleźć. Po południu wychodzisz wcześniej z pracy, aby zdążyć zabrać mamę do lekarza na wizytę kontrolną. Wracasz do domu, szykujesz kolację, sprawdzasz, czy dzieci odrobiły lekcje a mąż ma wyprasowaną koszulę. Nagle jest już późno, a Ty uświadamiasz sobie, że nie miałaś nawet kiedy poćwiczyć czy nawet obejrzeć ulubionego serialu. Czujesz dziwny ból w żołądku i wmawiasz sobie, że to przejdzie.
Czy ta sytuacja brzmi znajomo? Według statystyk, najczęściej opiekunami osób chorych na demencję zostają kobiety w wieku 40-50 lat, pracujące na pełny etat i wychowujące dzieci.
Opiekunów dzieli się na dwie grupy: formalni i nieformalni. Różnica polega na tym, że opiekun formalny jest wyszkolony w opiece nad starszą osobą i za tę pracę często otrzymuje wynagrodzenie. Opiekunami nieformalnymi natomiast są najczęściej członkowie rodziny, sąsiedzi lub dobrzy znajomi.
Co robią opiekunowie? Myślę, że łatwiej byłoby odpowiedzieć na pytanie czego nie robią. Zadania opiekunów obejmują: towarzyszenie przy wizytach u lekarza, robienie zakupów spożywczych, sprzątanie, przygotowywanie posiłków, ubieranie, karmienie, pomoc przy kąpaniu oraz we wstawaniu z łóżka. Rodzaje czynności jakie musi wykonać opiekun zależą oczywiście od stopnia zaawansowania choroby. Można jednak powiedzieć, że jest to praca 24 godziny na dobę.
Istnieje ciekawa różnica między tym, w jaki sposób zapewniają opiekę mężczyźni, a w jaki kobiety. Okazuję się, że kobiety częściej pomagają w braniu kąpieli, używaniu toalety, ubieraniu się. Natomiast mężczyźni bardziej angażują się w sprawy finansowe, upewnianie się, że rachunki zostały zapłacone, dom się nie sypie.
Ile czasu średnio zajmuje opiekowanie się osobą chorą na demencję? Okazuję się, że zależy to od wieku. Osoby starsze (75 lat i więcej) opiekujące się swoim partnerem tygodniowo spędzają prawie 35 godzin na wykonanie zadań związanych z opiekowaniem się. Osoby młodsze (45-54) spędzają średnio prawie 26 godzin.
Opiekowanie się partnerem (rodzicem, teściową, siostrą) może mieć pozytywne strony. Wiele osób podkreśla, że cieszy się z bycia opiekunem, ponieważ dało im to możliwość spędzenia większej ilości czasu z rodziną, pozwoliło na odnowienie więzi oraz na możliwość nauczenia się nowych rzeczy (np., robienia zastrzyków). Bycie opiekunem umożliwiło im także ustalenie nowych priorytetów w życiu oraz doświadczenie radości, a także poczucia, że robią coś dobrego dla innych.
Bycie opiekunem to także duży stres. Czasem nie jest silny, ale z biegiem czasu może skutkować objawami somatycznymi (fizyczne objawy, które wywołane są często stresem, lękiem). Są to między innymi: wczesne budzenie się, brak lub wyraźne obniżenie apetytu, ubytek masy ciała, duszność, przyspieszony oddech, przyspieszone bicie serca, biegunki, zaparcia oraz cały szereg innych dolegliwości, takich jak bóle i zawroty głowy.
Bycie opiekunem jest jak praca, choć trudno z niej odejść, wynagrodzenie jest prawie żadne i nie można wziąć wolnego. Teraz gdy wiecie, że bycie opiekunem jest porównywalne do posiadania kolejnego etatu, zastanówcie się, czy macie w rodzinie kogoś, kto jest opiekunem. Zwykły telefon lub email z zapytaniem jak możecie pomóc będzie doceniony.
Opiekun z zawodu, ma jeszcze trochę swojego prywatnego życia, gdzie może złapać dystans. Opiekun jako członek rodziny, zajmującym się chorym non stop nie ma chwili wytchnienia. Podoba mi się ten artykuł i zgadzam się z nim. Trzeba pytać takie osoby czy nie potrzebują zmiany. Zastąpić je chociaż raz na tydzień, dając im chwilę wytchnienia.